Gốm Phú Sơn - Vang bóng một thời
Tọa lạc ngay đối diện khu thành cổ 550 năm tuổi, bên cạnh Văn Miếu, làng gốm Phú Sơn từng là niềm tự hào của vùng đất Sơn Tây, nơi hội tụ tinh hoa nghề gốm qua bao thế hệ. Tuy nhiên, khung cảnh hiện tại của làng nghề khiến không ít người phải xót xa. Những con đường nhỏ uốn lượn giữa những ngôi nhà xập xệ, cỏ dại mọc um tùm, những lò gốm xưa kia đỏ lửa giờ chỉ còn là những tàn tích đổ nát.
Theo lời kể của những người dân trong vùng, vào thời Hậu Lê, Phú Sơn là một trung tâm sản xuất gốm nổi tiếng của vùng Phú Thịnh, Sơn Tây. Cả làng rực sáng bởi ánh lửa từ những lò nung, tiếng búa đập vang vọng, âm thanh lửa cháy hòa quyện trong không khí nhộn nhịp của một làng nghề sầm uất. Những chiếc chum, vại, đồ gia dụng tinh xảo liên tục ra lò, được đưa đi khắp nơi trên những chuyến xe ngựa chậm rãi hay thuyền bè xuôi bến phà Phú Thịnh.
Gốm Phú Sơn tại một cuộc triển lãm.
Không chỉ là nơi sản xuất gốm, Phú Sơn còn là trung tâm giao thương, trao đổi văn hóa và kỹ thuật giữa các vùng. Những nghệ nhân làng gốm với bàn tay tài hoa đã tạo ra những sản phẩm không chỉ phục vụ đời sống mà còn mang giá trị nghệ thuật cao. Mỗi tác phẩm gốm là kết tinh của tâm huyết, tài năng và trí tuệ của cả một cộng đồng.
Nhìn vào hiện trạng của làng gốm Phú Sơn hôm nay, khó ai có thể tưởng tượng rằng nơi đây từng là một làng nghề rực rỡ. Những lò gốm dần sụp đổ theo thời gian, những nghệ nhân một thời nay chỉ còn đếm trên đầu ngón tay, nghề gốm Phú Sơn dường như đang đứng bên bờ vực lãng quên.
Sự mai một của làng nghề không chỉ là mất mát đối với người dân Phú Sơn mà còn là sự mất mát chung của nền văn hóa dân tộc. Nếu không có biện pháp kịp thời, một di sản quý báu sẽ mãi chìm vào dĩ vãng.
Cần sự chung tay để hồi sinh di sản
Làng gốm Phú Sơn đang cần một cuộc hồi sinh mạnh mẽ. Sự quan tâm từ chính quyền, cộng đồng yêu nghệ thuật, các nhà bảo tồn di sản văn hóa và cả những người dân yêu mến nghề gốm là điều cấp thiết để giữ lại một phần lịch sử.
Khôi phục làng gốm không chỉ đơn thuần là tái thiết một nghề truyền thống mà còn là giữ gìn bản sắc văn hóa, nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc. Nếu được đầu tư đúng hướng, Phú Sơn hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến du lịch, một trung tâm văn hóa – nơi thế hệ trẻ có thể học hỏi về một nghề cổ truyền đã từng rực rỡ.
Hãy cùng nhau hồi sinh những âm vang của quá khứ, để làng gốm Phú Sơn không chỉ sống mãi trong ký ức của những người làm nghề, mà còn tiếp tục tỏa sáng, truyền cảm hứng cho thế hệ mai sau. Với sự đồng lòng và quyết tâm, di sản của một thời vàng son chắc chắn sẽ được bảo tồn và khôi phục, như những tia sáng rực rỡ của lịch sử.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Gốm Phú Sơn
