Trong bối cảnh giao lưu và tiếp biến văn hóa ngày càng sâu rộng cùng sự trỗi dậy mạnh mẽ của những dòng nhạc đương đại, việc giữ gìn và phát huy những chất liệu dân ca truyền thống trở thành một định hướng chiến lược đầy ý nghĩa. Đề tài “Nâng cao chất lượng phương pháp biểu diễn một số ca khúc mang âm hưởng dân ca ba miền” do Thượng tá, Thạc sĩ, NSƯT Nguyễn Thị Hương Giang làm chủ nhiệm không chỉ hướng tới bảo tồn giá trị văn hóa âm nhạc dân gian mà còn góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy và biểu diễn tại môi trường nghệ thuật chuyên nghiệp.
Bài viết “Đổi mới phương pháp biểu diễn dân ca ba miền: Từ nghiên cứu đến sân khấu” được Báo Tin tức, một trong những đơn vị thông tin hàng đầu của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đăng tải ngày 30/6/2025 đã ghi nhận những nỗ lực sáng tạo, ứng dụng thực tiễn và tinh thần học thuật nghiêm túc của đội ngũ giảng viên Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội. Qua đó, bài báo nhấn mạnh giá trị nhân văn của đề tài: đưa dân ca đến gần hơn với công chúng bằng những hình thức biểu diễn mới mẻ, hấp dẫn nhưng vẫn giữ được cốt lõi tinh thần truyền thống.
Theo nội dung được công bố trong bài báo cáo tại Hội nghị, Thượng tá, Thạc sĩ, NSƯT Nguyễn Thị Hương Giang cho biết đề tài đã tập trung đánh giá thực trạng giảng dạy và biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca ba miền tại Khoa Thanh nhạc, Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật (VHNT) Quân đội trong những năm qua. Trên cơ sở đó, đã tiến hành, phân tích đánh giá và đề xuất nhiều giải pháp, kết luận và kiến nghị phù hợp. Trong đó, nhấn mạnh những giải pháp thiết thực tập trung cải thiện các nhân tố tác động đến chất lượng biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca.
Kết cấu 2 chương của đề tài đã tập trung làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn đồng thời đưa ra những giải pháp cụ thể cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy và biểu diễn ca khúc dân ca. Cụ thể, Chương 1: tập trung xây dựng hệ thống lý luận nền tảng và định hướng phương pháp biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca một cách khoa học, toàn diện. Chương 2: tập trung tiếp cận một cách toàn diện và hệ thống vấn đề nâng cao chất lượng phương pháp biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca tại Trường Đại học VHNT Quân đội.
Điểm nhấn của buổi nghiệm thu là chương trình nghệ thuật thực hành biểu diễn minh họa gồm 10 ca khúc mang âm hưởng dân ca tiêu biểu ba miền như: Dáng đứng Bến Tre (Nguyễn Văn Tý), Giận mà thương (Trần Hoàn), Về Quê (Phó Đức Phương), Gọi Trăng (Hồ Trọng Tuấn)… Các tiết mục biểu diễn được thể hiện qua hình thức hát Beat kết hợp với vũ đạo, cùng với các điều kiện kỹ thuật hỗ trợ được chuẩn bị công phu như: Hòa âm, phối khí, trang phục, âm thanh, ánh sáng, đạo cụ, phối cảnh sân khấu.
Đặc biệt, quá trình triển khai đề tài còn cho thấy sự gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu và thực hành. Sinh viên không chỉ tiếp cận kiến thức chuyên sâu về chất liệu âm nhạc dân gian, mà còn được trực tiếp tham gia biểu diễn, thể nghiệm và làm chủ sân khấu. Đây là minh chứng rõ nét cho định hướng đào tạo lấy người học làm trung tâm, đề cao tính ứng dụng trong môi trường giáo dục nghệ thuật quân đội.
Tại Hội nghị, các thành viên Hội đồng nghiệm thu, với sự chủ trì của Đại tá, TS, NSND Nguyễn Xuân Bắc, Phó hiệu trưởng Nhà trường đã đánh giá cao tinh thần nghiên cứu khoa học và thực hành biểu diễn nghiêm túc, chất lượng khoa học cũng như tính ứng dụng thực tiễn của Đề tài. Trong đó đã xác định rõ những nhiệm vụ, giải pháp để nâng cao chất lượng biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca ba miền. Đó là tập trung cải thiện việc hiểu rõ và vận dụng đúng bản sắc văn hóa của từng vùng miền, khả năng cảm thụ âm nhạc và kỹ thuật biểu diễn để đảm bảo sự hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại.
Việc đưa chất liệu dân ca vào giảng dạy và biểu diễn theo hướng hiện đại hóa không chỉ làm phong phú thêm đời sống học đường mà còn góp phần khơi lại mạch nguồn văn hóa truyền thống trong thế hệ trẻ. Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, với vai trò là một trung tâm đào tạo nghệ thuật chuyên sâu, đang từng bước khẳng định vị thế tiên phong trong gìn giữ và làm mới dòng chảy dân ca Việt Nam.
Để tìm hiểu thêm thông tin chi tiết, độc giả có thể truy cập bài viết gốc trên Báo Tin tức tại địa chỉ: https://baotintuc.vn/van-hoa/doi-moi-phuong-phap-bieu-dien-dan-ca-ba-mien-tu-nghien-cuu-den-san-khau-20250630181616950.htm
