Khi bữa cơm không còn chỉ là chuyện ăn
Ngày nay, nhịp sống hiện đại khiến con người trở nên bận rộn đến mức nhiều thứ từng rất quen thuộc nay dần bị coi là không cần thiết. Một trong những điều đầu tiên bị bỏ lại phía sau chính là bữa cơm gia đình. Thay vì những bữa cơm nấu tại nhà, nhiều người chọn giải pháp nhanh gọn hơn: ăn ngoài, đặt đồ ăn giao tận nơi, ăn trong lúc làm việc, hoặc ăn riêng cho tiện giờ giấc. Ăn không còn là một nghi lễ kết nối con người với nhau, mà chỉ còn là hành động để duy trì năng lượng cho một ngày tất bật. Trong vòng xoáy ấy, hình ảnh cả nhà quây quần bên mâm cơm tối – nơi mọi người vừa ăn vừa kể chuyện, vừa hỏi han vừa lắng nghe – dần trở nên xa xỉ.
Nhưng bữa cơm ở nhà, từ lâu, đã không chỉ là bữa ăn. Nó là nơi truyền lại nề nếp, cách cư xử, lòng hiếu kính và sự sẻ chia. Một đứa trẻ không chỉ lớn lên bằng sữa và cháo, mà còn lớn lên bằng những lần được gắp cho miếng thịt ngon, bằng những câu hỏi giản dị như “hôm nay đi học thế nào?”, bằng cái gật đầu của mẹ khi con kể chuyện lớp, hay ánh mắt rạng rỡ của cha khi con được điểm tốt. Một bữa cơm cũng là nơi cha mẹ – dù có hàng trăm điều phải lo – vẫn có thể lặng lẽ nhận ra những thay đổi nhỏ nơi con: vẻ mặt u sầu, giọng nói mệt mỏi, hay sự im lặng bất thường. Những điều ấy không ai dạy, cũng chẳng cần nói ra nhiều, nhưng lại là cách gia đình giữ lấy nhau qua từng ngày. Và khi bữa cơm ấy biến mất khỏi lịch trình chung, ta không chỉ mất đi một khung giờ ăn uống – ta mất đi một không gian để yêu thương bằng sự hiện diện, mất đi một nền nếp gắn bó mà không điều gì khác thay thế được.
Kết nối nhiều, gắn bó ít
Thật trớ trêu, chúng ta đang sống trong thời đại mà con người có thể gọi nhau mọi lúc, nhắn cho nhau mọi điều, gửi ảnh, gửi clip, chia sẻ cảm xúc chỉ bằng một biểu tượng nhỏ xíu trên màn hình. Nhưng chưa bao giờ người ta cảm thấy xa nhau như lúc này. Gia đình – nơi lẽ ra phải là nơi gần gũi nhất – đôi khi lại trở thành không gian lạnh lẽo nhất. Một mái nhà vẫn đủ người, nhưng không còn tiếng trò chuyện, không còn ánh mắt nhìn nhau, không còn khoảnh khắc dành riêng cho nhau. Mỗi người một thiết bị, một lịch trình, một thế giới riêng – dù ngồi gần mà lòng lại cách xa.
Bữa cơm tối, nếu còn, cũng chẳng khác gì một buổi “check-in ngắn ngủi” trong ngày. Mọi người ngồi vào bàn nhưng không ai thực sự có mặt. Tay cầm đũa, mắt vẫn dán vào điện thoại. Lời nói, nếu có, cũng chỉ là vài câu nhắc nhở vội vàng. Những cuộc trò chuyện từng giản dị mà ấm áp như “hôm nay làm việc có mệt không”, “trên lớp có gì vui không” bỗng dưng trở nên xa xỉ, như thể chẳng ai còn muốn hỏi, hoặc chẳng ai còn muốn trả lời. Và thế là, một hoạt động từng gắn bó gia đình trở thành minh chứng cho sự rạn nứt vô hình – không ồn ào, không xung đột, nhưng lạnh dần đi từng chút một. Như một chiếc đồng hồ vẫn treo trên tường nhưng đã ngừng chạy từ lâu.
Bữa cơm – nơi níu giữ yêu thương
Thế giới này ngày càng hối hả. Người ta sống nhanh, làm nhiều, tiêu thụ thông tin liên tục, và luôn cảm thấy mình phải kịp điều gì đó. Trong guồng quay ấy, có một điều vẫn âm thầm tồn tại – lặng lẽ nhưng bền bỉ: bữa cơm nhà. Không ồn ào, không phô trương, nó cứ lặp đi lặp lại mỗi ngày, như một nhịp đập nhè nhẹ trong căn bếp. Và chính điều tưởng như nhỏ bé ấy lại là sợi dây âm thầm giữ những người thân lại gần nhau hơn.
Một người mẹ nấu bữa cơm tối đợi con về không phải vì muốn con ăn cho no, mà vì muốn con biết rằng ở nhà luôn có người chờ. Một người cha dọn mâm cơm không phải vì “được phân công”, mà vì anh hiểu rằng: đôi khi chỉ cần giữ thói quen ấy là giữ được tình cảm gia đình. Một bà cụ luẩn quẩn trong căn bếp nhỏ, ngày nào cũng nấu cơm dù nhà chỉ còn hai người – ấy là cách bà gìn giữ ký ức của một mái ấm từng đầy ắp tiếng cười. Không ai ghi công, cũng chẳng ai mong lời cảm ơn. Nhưng chính những việc nhỏ, không tên đó lại là thứ nuôi dưỡng tình thân bền bỉ nhất.
Trong một thế giới nơi mọi thứ có thể bị thay thế – công nghệ thay lời nói, máy móc thay bàn tay – thì bữa cơm gia đình là thứ hiếm hoi vẫn cần đến sự có mặt thật sự. Không có ứng dụng nào thay thế được một ánh nhìn thấu hiểu, không có tin nhắn nào thay thế được hơi ấm của một nồi cơm vừa chín tới.
Không cần điều gì to tát, một mâm cơm quây quần, một câu chuyện kể trong bữa ăn – cũng đủ để gắn kết một mái nhà. (Ảnh: Internet)
Những khoảng trống không ai gọi tên
Nếu ai đó hỏi rằng: “Không ăn cơm chung có sao không?” – câu trả lời có lẽ là “không sao cả”. Nhưng nếu ta hỏi tiếp: “Vậy gia đình có còn gần gũi như xưa không?” – câu trả lời nhiều khi lại là một cái im lặng. Không ai biết rõ ràng khi nào những khoảng cách ấy bắt đầu xuất hiện. Có thể là sau một hôm vắng cơm vì bận, rồi đến hôm thứ hai, thứ ba… cho đến khi mọi người không còn nhớ lần cuối cùng cùng ăn tối là khi nào. Không có tranh cãi, cũng không có sự rạn vỡ nào rõ ràng. Chỉ là sự xa cách âm thầm, từ những điều nhỏ nhất.
Một đứa trẻ lớn lên với những bữa cơm một mình sẽ quen với im lặng. Khi không còn chỗ để chia sẻ, nó sẽ tự rút lui, tự tạo cho mình một thế giới riêng. Người lớn cũng vậy – sau một ngày dài, nếu không có nơi nào để tạm dừng, để kể về mỏi mệt, để cười dù chỉ một chút, thì sự kiệt quệ tinh thần sẽ tích tụ, rồi một ngày bất chợt tràn ra. Khi ấy, khoảng trống trong lòng không phải vì thiếu thức ăn, mà vì thiếu sự quan tâm, thiếu cảm giác được nhìn nhận và yêu thương. Và điều đáng sợ là, chính chúng ta – những người trong cùng một gia đình – lại không hay biết mình đã để lỡ mất bao nhiêu cơ hội để gần nhau thêm một chút.
Không cần mâm cao, chỉ cần chờ nhau
Nhiều người cảm thấy áp lực khi nghĩ đến việc duy trì bữa cơm nhà. Họ lo phải nấu món này món kia cho đủ, lo phải sắp xếp mọi thứ chỉn chu. Nhưng thật ra, điều quan trọng nhất không nằm ở số món ăn, mà là ở sự có mặt – cùng lúc, cùng nơi, cùng nhau. Một bữa cơm giản dị chỉ có rau luộc, canh chua, nhưng nếu cả nhà cùng ăn, cùng kể chuyện, cùng cười – thì vẫn trọn vẹn hơn bất cứ bàn tiệc nào.
Bữa cơm không cần cầu kỳ, không cần mâm cao cỗ đầy. Chỉ cần một chút chân thành, một chút cố gắng, một chút kiên nhẫn đợi nhau. Có thể là chờ vợ tan ca, chờ con học xong, chờ chồng tắm xong để cùng ngồi vào bàn. Một miếng gắp cho nhau, một câu hỏi thật lòng, một cái gật đầu dịu dàng – những điều tưởng như rất nhỏ lại chính là thứ giữ tình cảm gia đình luôn sống động.
Không cần cao lương mỹ vị, một mâm cơm giản dị như thế này – nếu được ăn cùng nhau – vẫn là thứ "nuôi tâm" nhiều hơn "nuôi thân" (Ảnh: Internet)
Bắt đầu lại, từ một bữa cơm
Ngày Gia đình Việt Nam không phải để tổ chức sự kiện rình rang, mà là dịp để mỗi người lặng lẽ nhìn lại: mình đã dành bao nhiêu thời gian cho những người thân yêu? Mình có còn giữ thói quen ngồi ăn cùng nhau? Mình đã từng bỏ lỡ bao nhiêu khoảnh khắc đáng lẽ ra rất đỗi bình thường nhưng lại vô cùng quan trọng?
Không cần bắt đầu bằng điều gì to tát. Hôm nay, nếu có thể, hãy gác lại công việc sớm hơn một chút, tắt điện thoại, vào bếp nấu một bữa ăn thật đơn giản. Rồi cùng ngồi xuống, cùng ăn, cùng kể chuyện. Không khí ấy, tiếng nói ấy, ánh mắt ấy – đôi khi chính là liều thuốc tốt nhất cho một ngày dài. Và có thể, từ bữa cơm nhỏ ấy, mọi thứ sẽ thay đổi dần dần – không rầm rộ, nhưng đủ để yêu thương quay lại.
Giữ lại một bàn ăn giữa thế giới vội vàng
Cuộc sống cứ tiếp tục đẩy ta đi. Ta trưởng thành, bận rộn, đổi công việc, đổi chỗ ở, thậm chí đôi khi đổi cả quan điểm sống. Nhưng dù thế nào, hãy cố giữ lại một điều – đó là một bàn ăn trong ngôi nhà của mình. Một nơi không cần sang trọng, chỉ cần có ánh đèn bếp, tiếng bát đũa quen thuộc, và những người thân yêu cùng ngồi bên nhau. Vì cuối cùng, bữa cơm không chỉ để no bụng. Nó là cách ta nói với nhau rằng: "Tôi vẫn ở đây, vẫn quan tâm, vẫn lắng nghe." Nó là chốn dừng lại trong guồng quay mỏi mệt, là nơi giúp ta nhớ rằng có một nơi để quay về – không cần hỏi trước, không cần điều kiện, chỉ cần mở cửa bước vào, là có người chờ mình về ăn tối.
