Sáng ngày 30/7/2025, Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam (PHANO) đã long trọng tổ chức Đại hội khóa IV, nhiệm kỳ 2025-2030 tại Viện Di truyền Nông nghiệp. Sự kiện có sự tham dự của gần 150 đại biểu và khách mời đến từ các bộ, ngành trung ương, địa phương, tổ chức quốc tế và báo chí, khẳng định tầm quan trọng và uy tín của Hội trong lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam.
Đặc biệt, Đại hội đã nhận được thư và lẵng hoa chúc mừng từ đồng chí Lê Minh Hoan, Phó Chủ tịch Quốc hội, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với hoạt động của PHANO. Trong thư, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao đóng góp của PHANO vào sự nghiệp nông thôn mới của Việt Nam: “Trong suốt gần hai thập niên hoạt động, PHANO đã góp phần đưa khoa học ra khỏi phòng thí nghiệm, bước vào ruộng đồng, đi vào đời sống thực tiễn. Từ những mô hình nông nghiệp sinh thái, canh tác bền vững, phát triển sản phẩm OCOP, làng nghề, đến những dự án gắn với du lịch nông thôn, giảm nghèo, an ninh lương thực… PHANO không chỉ làm khoa học, mà còn viết nên những trang thơ đẹp giữa ruộng đồng quê hương.”
Phát biểu khai mạc, GS.TSKH Trần Duy Quý, Chủ tịch PHANO nhiệm kỳ 2019-2024, cho biết Hội được hình thành từ một tâm huyết lớn của cố Giáo sư, Viện sĩ, Anh hùng Lao động Đào Thế Tuấn - một nhà khoa học mẫu mực, suốt đời gắn bó với ruộng đồng, với người nông dân, mang theo trong mình một trí tuệ bác học nhưng luôn hướng về thực tiễn nông thôn đầy trăn trở.
Theo GS.TSKH Trần Duy Quý, nếu ở Nhật Bản có những Viện sĩ, những nhà khoa học cống hiến trọn đời cho khoa học dành tất cả cuộc đời nghiên cứu để chống lại nghèo đói, tình trạng mất an ninh lương thực, thì có thể nói ở Việt Nam cũng có những nhà khoa học của PHANO, dù không nổi danh quốc tế, nhưng lại là những bậc trí thức giàu tâm huyết, không quản tuổi tác, công sức đau đáu đi tìm lời giải cho nỗi lo “được mùa mất giá”, “nông sản thiếu liên kết”, “xây dựng nông thôn mới nhưng thiếu chiều sâu”.
Nhìn lại chặng đường 2019-2024: Một nhiệm kỳ kiên cường và bền bỉ
Được thành lập từ năm 2006, hiện nay đã lên tới 215 hội viên, PHANO mang sứ mệnh ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao tri thức và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện nông thôn. Trong nhiệm kỳ 2019-2024, dù đối mặt với nhiều thách thức do đại dịch và thiên tai, PHANO đã đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận, mặc dù còn một số hạn chế về nguồn lực tài chính, khả năng cập nhật công nghệ và sự tham gia của thành viên.
Những đóng góp nổi bật của Hội trong nhiệm kỳ vừa qua được thể hiện rõ nét qua việc phối hợp chính sách chặt chẽ với các Bộ, Cục, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Nông nghiệp và Môi trường) trong các chương trình nông thôn mới, OCOP, bảo tồn làng nghề, xây dựng chính sách kinh tế tập thể, giảm nghèo và chương trình “Không còn nạn đói”.
Về phát triển khoa học và công nghệ, PHANO đã tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn như Festival Bảo tồn làng nghề, các lễ hội sản phẩm nông nghiệp, hội thảo chuyên đề về nông nghiệp thông minh và phát triển hoa cây cảnh. Đặc biệt, Hội còn được giao xây dựng đề án “Phát triển Nông nghiệp đô thị Hà Nội” vào năm 2024. PHANO cũng tích cực trong việc bảo hộ thương hiệu nông sản, điển hình là việc đăng ký và quản lý thành công nhiều nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông nghiệp địa phương như Hành Võng Xuyên, Trứng vịt Phụng Thượng, Bưởi Thạch Thất, đồng thời hỗ trợ xây dựng thương hiệu nông sản và chỉ dẫn địa lý vùng miền.
Trong lĩnh vực hợp tác quốc tế, PHANO hiện là Thư ký quốc gia và phụ trách phát triển Mạng lưới nông nghiệp sinh thái Đông Nam Á (ALiSEA) tại Việt Nam với sự tham gia của hơn 75 tổ chức, thường xuyên tổ chức đào tạo và nâng cao nhận thức về nông nghiệp sinh thái. Hội cũng hợp tác chặt chẽ với các tổ chức quốc tế uy tín như CIAT, CIRAD, FAO, UNDP, GRET trong các dự án về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng phó biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp sinh thái, cũng như Diễn đàn công nghệ nông nghiệp Việt Nam - Nhật Bản (VJAT).
Ngoài ra, PHANO còn đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn và phản biện chính sách, giới thiệu các mô hình canh tác tiên tiến và đề xuất các chính sách thiết thực, đặc biệt là đóng góp tích cực vào việc xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi) và các chính sách phát triển nông thôn quan trọng khác. Hội cũng là người bạn đồng hành tin cậy với bà con nông dân, nơi lan tỏa tri thức, kết nối cơ hội và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng sản xuất nông nghiệp thông qua các chương trình đào tạo, tư vấn mô hình sinh kế, hỗ trợ thương hiệu cộng đồng, và kết nối thị trường.
TS. Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhận định qua gần 20 năm hình thành và phát triển với đầy rẫy những khó khăn, PHANO đã từng bước trưởng thành, trở thành hội của các nhà khoa học ngành nông nghiệp, định vị rõ nét là một tổ chức khoa học mang màu sắc riêng. “Không chạy theo phong trào, không sa đà vào lý luận hàn lâm, PHANO đã kiên trì, bền bỉ "đi bằng hai chân": một chân là học thuật, một chân là thực tiễn”, ông Thịnh khẳng định.
Định hướng nhiệm kỳ 2025-2030: “Đoàn kết - Đổi mới - Sáng tạo”
Bước sang nhiệm kỳ 2025-2030, PHANO xác định phương hướng xuyên suốt là “Kiện toàn tổ chức - Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động - Nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội”. Hội tập trung vào ba mục tiêu trọng tâm: xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, bền vững; kiến tạo nông thôn hiện đại, đáng sống; và phát triển đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, văn minh.
Trong kỷ nguyên phát triển mạnh mẽ và dưới định hướng của các Nghị quyết quan trọng về khoa học công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế tư nhân và hội nhập, Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam sẽ tập trung nguồn lực vào 05 nhóm giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm:
(1) Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo bằng cách nghiên cứu, chuyển giao công nghệ cao và công nghệ số (AI, IoT, Big Data) để xây dựng nông nghiệp thông minh, bền vững, đồng thời thúc đẩy khởi nghiệp nông nghiệp và phát triển chuỗi giá trị nông sản.
(2) Tăng cường chuyển đổi số trong nông thôn qua việc phát triển hạ tầng số, hướng dẫn ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, quản lý và nâng cao kỹ năng số cho cộng đồng.
(3) Chú trọng hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân, cung cấp tư vấn pháp lý, xúc tiến đầu tư và khuyến khích các mô hình kinh doanh bền vững.
(4) Nâng cao năng lực hội nhập quốc tế và kiến nghị hoàn thiện chính sách, chủ động nghiên cứu, đề xuất chính sách, tăng cường hợp tác quốc tế và đào tạo hội viên.
(5) Tập trung phát triển nguồn nhân lực, thu hút và kết nối mạng lưới các nhà khoa học, chuyên gia để đảm bảo đội ngũ vững mạnh. Mục tiêu chung là góp phần phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống người dân.
Nhìn về tương lai, TS. Lê Đức Thịnh cho rằng trong bối cảnh cạnh tranh giữa các quốc gia, điều quan trọng là chúng ta phải có chiến lược về khoa học và công nghệ để phát triển nông thôn theo hướng hiện đại, bắt kịp xu thế toàn cầu; đồng thời, mong muốn PHANO tiếp tục sứ mệnh cao cả: lan tỏa tri thức, kết nối những thế hệ trẻ, để đưa tri thức đến với nông thôn.
“Từ vận hành thực tế trong quá trình hội nhập, chúng tôi mong muốn phát triển thành một mạng lưới nghiên cứu - hành động - kết nối với các sản phẩm thể chế ở nông thôn, với tổ chức vùng nguyên liệu nông sản, phát triển kinh tế tuần hoàn, với ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Chúng tôi mong hình thành một trung tâm tri thức về phát triển nông thôn, chuyên nghiên cứu các công nghệ phù hợp, hiệu quả, có khả năng áp dụng linh hoạt trong cộng đồng”, ông Thịnh bày tỏ.
Ban Chấp hành nhiệm kỳ 2025-2030: Đồng lòng kiến tạo tương lai nông thôn
Tại Đại hội, Ban Chấp hành Hội khóa IV, nhiệm kỳ 2025-2030 đã được bầu ra gồm 39 ủy viên, trong đó có 15 thành viên Ban Thường vụ. Với sự tín nhiệm cao của toàn thể đại biểu, PGS.TS. Đào Thế Anh, Nguyên Phó Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam và Phó Chủ tịch Thường trực Hội khóa III, đã chính thức được bầu giữ chức Chủ tịch Hội Khoa học Phát triển Nông thôn Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030. Cùng với đó, Đại hội cũng bầu ra 6 Phó Chủ tịch gồm: GS.TSKH. Trần Duy Quý, PGS.TS. Nguyễn Văn Bộ, PGS.TS. Phạm Quang Hà, TS. Nguyễn Thanh Tùng, GS.TS. Nguyễn Thị Lang, TS. Trịnh Văn Tuấn. Ông Vương Xuân Nguyên được bầu làm Tổng thư ký và TS. Hoàng Xuân Trường là Trưởng ban kiểm tra.
Tân Chủ tịch Hội, PGS.TS. Đào Thế Anh, đã gửi lời cảm ơn sâu sắc đến lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ban, ngành, các thế hệ lãnh đạo Hội, các nhà khoa học, cán bộ và toàn thể hội viên trên cả nước, cùng các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp đã đồng hành cùng Hội trong suốt gần 20 năm qua. Ông cam kết trong nhiệm kỳ mới sẽ cùng Ban Chấp hành triển khai hiệu quả các nghị quyết của Đại hội, đảm bảo các nội dung đi vào cuộc sống một cách thiết thực, phù hợp với định hướng của Đảng và Nhà nước.
PGS.TS. Đào Thế Anh đặc biệt nhấn mạnh việc lồng ghép và thực hiện các nghị quyết quan trọng gần đây của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68) và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57) vào toàn bộ chương trình hành động của Hội. Ông khẳng định: “Chúng tôi sẽ đồng hành với nỗ lực cao nhất để PHANO đóng góp thiết thực vào sứ mệnh cao cả của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, đó là tiếp tục duy trì vai trò trụ đỡ của nền kinh tế, đồng thời phát huy và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt trong vấn đề đảm bảo an ninh lương thực.”
Với hành trang gần 20 năm kinh nghiệm và những thành tựu đã đạt được, PHANO tự tin bước vào nhiệm kỳ mới với quyết tâm đổi mới mạnh mẽ, thực chất và hiệu quả. Hội tin tưởng rằng, với sự đồng hành của các bộ, ngành, tổ chức trong và ngoài nước, cùng sự gắn bó của toàn thể hội viên, PHANO sẽ tiếp tục là người bạn đồng hành tin cậy của nông dân, chung tay xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam hiện đại, bền vững và hội nhập sâu rộng.
